Türkiye – Romanya İş ve Yatırım Forumu
DEİK Türkiye-Romanya İş ve Yatırım Forumu 19 Nisan 2019 da İstanbul Polat Bosphorus ‘da yapıldı. Katılıma ilgi yoğun oldu ve iki ülkeden de birçok işadamı katıldı. Panellerden önce firmalar ikili görüşmeler yaptı.
Açılış konuşmasını Türkiye- Romanya İş Konseyi Başkanı Ömer Süsli tarafından yapıldı. Amaçlarının Türkiye – Romanya İş ilişkilerini geliştirmek ve yatırımların arttırılması olması. Bugün özel olarak Romanya’da Türk iş insanlarına yatırım imkanlarının anlatılması ve olanakların sağlanması . Romanya’da güvenli ve iş gücü maliyetlerinin düşük olması ve özellikle de AB ‘ye giriş yapabilme imkanı ve 550 milyon kişiye ulaşabilme olanağı var.
Romanya tarafını temsilen Romanya Ticaret ve Sanayi Odası Dışişleri Ofisi Müşaviri Razvan Marian Parvulescu açılış konuşmasını yaptı. Romanya Ticaret Odası olarak işbirliğine hazır olduklarını ve gelişen ticaret hacminin yanında yatırımlara da önem verdiklerini belirtti.
İlk Panel’de Romanya İş Yatırım ortamı bilgileri paylaşıldı. Toplantı TİAD Başkanı Güven Güngör tarafından modere edildi. Giriş konuşmasında iş insanlarının parayı başarmak için sevdiğini ve en önemlisi de ortamın güvenli olması gerektiğini belirtti. Romanya bu iki konuda yatırımcılara güven sağladığının altını çizdi. Vizyonu Avrupa Birliğine yönelik olan iş adamlarına çok önemli bir kapı olduğunu belirtti.
Ticaret ve Girişimcilik Bakanı Danışmanı Bogdan Mihailescu Türkiye ile ilişkilere ve gelecek yatırımlara çok önem verdiklerini belirtti. Jeopolitik konumuna , iş gücü maliyetleri, vergi ve teşvik avantajlarına değindi.
Arctic (Arçelik Romanya) Genel Müdürü Murat Büyükerk önce Koç Holding yapısını tanıtarak konuşmasına başladı. Arctic markası Romanya’nın en önemli markası ve 2002 yılında satın alındı ve bugün Arçelik’in en büyük yatırımı konumuna geldi. Romanya ekonomisinde bir numara oldu. Kıta Avrupa’sının da bir numaralı buzdolabı üreticisi konumuna gelmiş. Endüstri 4. standartında akıllı sistemlerin kullanıldığı yeni çamaşır fabrikalarını tanıttı.
Anchor Group CEO’su Affan Yıldırım Anchor grubun gayrimenkul yatırımlarını ve ilkleri yapan Türk yatırımcısı olduklarını ve kurumsal imaj yarattıklarını anlattı. Yabancı yatırımcı olup da yabancı yatırımcı gibi hissedilmediğini söyledi. Toplam yatırımlarının yarım milyar dolara ulaştığına değindi.
İkinci Panel’de Türkiye- Romanya PPP (Public Private Participation) ile yapılacak yatırımlar gündeme geldi. Paneli DEİK / PPP Komitesi Başkanı Dr. Eyüp Vural Aydın modere etti. 212 PPP deneyimleri olduğunu ve bu know how’ı aktarmaya çalıştıklarını söyledi.
Bogdan Mihailescu ikinci panelde de konuşmacı olarak Romanya Ticaret ve Girişimcilik Bakanlığını temsil etti. PPP kararnamesi 2018 yılında yürürlüğe girdiğini ve kamu , özel sektör işbirliğinin önünün açıldığı belirtti. Finansmanı yüzde yüz özel sektör tarafından da yapılabileceğini açıkladı. Otoyol projeleri için kısıtlı farklı devlet garantisi de mevcut olduğunu açıkladı. Turizm, sağlık ve enerji konularında da PPP çalışmalarına başlanmış.
Alarko Holding Genel Müdür yardımcısı Mustafa Gafuroğlu PPP projelerine sıcak baktıklarını mevcut aldıkları projede ise sıkıntıların hükümet ve bakanlık seviyesinde çözülmeye çalışıldığını ve yardımcı olunduğunun altını çizdi.
NKY Grup Genel Koordinatörü Ömer Ünlü sağlık alanında ve şehir hastahanelerinin projelerinde çalıştıklarını ve Romanya’da ppp sağlık projelerini geliştirmek istediklerini anlattı. NKY 6.5 milyar dolarlık sağlık yatırımlarının danışmanlığını yaptıklarını belirtti.
Kapanış konuşmalarında önce Konsey Başkanı Ömer Süsli gün boyu farklı çalışmalar yapıldığını ve Romanya’ya yapılan 6 milyar dolarlık yatırımları özetledi. Son yıllarda ticaret hacminin ve yatırımların arttığı olduğunu ve enerji, turizm ve tarım konularında avantajlar olduğu belirtti. İnşaat işlerinde açıklar olduğunu ve tarımda AB fonlarında avantaj yakalanabileceğinin altını çizdi.
DEİK Başkanı Nail Olpak 2018 yılında Romanya ikili ilişkilerinde 140. yılını kutlandığını belirtirken gümrük birliğinde haksız rekabet olduğunu, RoRo seferlerinin başlaması gerektiğini, PPP konularında destek ve Romen vatandaşlarının sağlık sigortalarının da Türkiye’de de geçerliliğinin olmasının önemine değindi.
Romanya İş ve Girişimcilik Bakanı Stefan Radu Oprea bugün itibariyle Türkiye tarafı ile önemli bir anlaşmaya varıldığını ve 10 milyar dolar ticaret hacmini hedeflediklerini , Rulman fabrikası ile iftihar ettiklerini belirtti. Romanya’da yatırımlar sayesinde birlikte kar edilebileceğini ve hatalardan ders alarak ileri gidilebileceğini söyledi. PPP iş anlaşması olabilecek 31 proje olduğunun altını çizdi. Ticari engelleri kaldırma konusunda iki tarafta da çalışmalar yapıldığını ve başka ülkelerde de birlikte çalışma yapılabileceğini özetledi. Her zaman akıllı kararlar verilmesi için yatırımcılara yardımcı olduklarını anlattı.
T.C. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan bugün Jetco nun işbirliği anlaşması imzalandığını belirtti. Romanya Balkanlar’da en yüksek ticaret hacmine sahip ve stratejik ortağımız olduğunun altını çizdi. Yapılan anlaşmalar ilişkileri arttıracağı ve iki bakan olarak iş insanlarının sorunlarının çözmek üzere çalışacaklarını belirtti. Romanya ile ticaret hattını açık tutup üçüncü ülkelerde de imkan sağlanacığını söyledi.